Iryna komt oorspronkelijk uit Kamianske (voormalig Dniprodzerzhynsk), een stad in het midden van Oekraïne, maar woont al tien jaar in Nederland. Iryna heeft een grote passie voor koken, die ze uit met haar Instagram-account ‘@oekraiense.keuken’. Het liefst zou ze willen zeggen dat ze al haar hele leven Oekraïens kookt en dat in haar familie de recepten van oma naar kleindochter gaan, maar dat is helaas niet zo. Wel heeft zij, als gevolg van haar liefde voor Oekraïens eten, verschillende kookboeken gelezen en kookcursussen gevolgd, waardoor zij als geen ander ons alles over de Oekraïense keuken kan vertellen.
Eten speelt een grote rol in het dagelijkse leven van Oekraïners, vertelt Iryna. “De mensen in Oekraïne houden van eten. In Oekraïne wordt drie keer per dag gegeten waarvan minstens twee keer warm. Het ontbijt bestaat uit wat snel bereid kan worden. De lunch is uitgebreider, waarbij er meestal soep als voorgerecht wordt gegeten en daarna nog een hoofdgerecht en nagerecht. In de avond wordt ook veel en lekker gegeten. De lunch en het diner zijn qua gerechten volledig inwisselbaar. Er zijn geen specifieke lunch- of dinergerechten. In het algemeen koken mensen zelf, maar 's middags is het heel gebruikelijk om bij een speciale lunchplek – die goedkoop is – te eten, zoals in een Stolova (een lunchroom) of eetcafé.” ‘s Avonds naar een restaurant gaan, doen Oekraïners niet zo vaak. “Meestal gaan ze alleen bij een speciale gelegenheid.”
“De lunch en het diner zijn qua gerechten volledig inwisselbaar. Er zijn geen specifieke lunch- of dinergerechten.”
Als we vragen wat de Oekraïense eetcultuur anders maakt dan andere eetculturen vertelt Iryna dat Oekraïne lange tijd onder invloed was van verschillende landen. “Het proces van zelfidentificatie loopt nog steeds, daarom is het moeilijk om te zeggen waar precies de grens ligt tussen de Oekraïense keuken en andere keukens. Veel gerechten die traditioneel voor Oekraïne zijn kwamen vroeger uit andere keukens, bijvoorbeeld uit de Poolse, Turkse, Wit-Russische en Hongaarse keuken, maar ook uit de Griekse en Duitse.” Wat Iryna heel bijzonder aan de Oekraïense eetcultuur vindt, is dat de keuken duurzaam is. Het is gebruikelijk om zelf te koken, bijna niks weg te gooien en bovenal lokaal- en seizoensgebonden producten te gebruiken. Ook wordt ernaar gestreefd om bijna alles te consumeren wat je koopt. Zo worden bijvoorbeeld alle delen van een dier in het eten verwerkt zoals het hart, de lever, de darmen, het bloed en de pootjes.
“De Oekraïense keuken is duurzaam. Het is gebruikelijk om zelf te koken, bijna niks weg te gooien en bovenal lokaal- en seizoensgebonden producten te gebruiken.”
Alle feestelijke gelegenheden worden in Oekraïne rondom het eten georganiseerd. Mensen komen bij elkaar om lekker en lang te eten. Iryna vertelt: “Wie gasten ontvangt, kookt uitgebreid voor veel mensen. Deze gastvrijheid hoort bij de Oekraïense cultuur. In Oekraïne worden gerechten niet in gangen op het bord geserveerd, maar alles tegelijk op grote schalen. Feestvieren wordt gekenmerkt door lang bij elkaar zitten, veel eten, alcohol drinken, luid praten, zingen en lachen. Er worden bij feesten vaak duurdere gerechten met een grote variëteit geserveerd dan normaal. Bij sommige feesten horen speciale gerechten, bijvoorbeeld de Koetja (een zoet gerecht van parelgort) bij een Kerstdiner of de Paska (Paasbrood) of Syrna Paska bij Pasen.”
Ook vertelt Iryna dat het chic dineren niet in de Oekraïense eetcultuur past. “Oekraïners eten over het algemeen simpel, lekker en veel en het eten wordt niet altijd mooi opgemaakt en geserveerd. Er is weinig aandacht voor wijn-spijscombinaties zoals bijvoorbeeld in Frankrijk of Spanje.”
“Oekraïners eten over het algemeen simpel, lekker en veel en het eten wordt niet altijd mooi opgemaakt en geserveerd.”
Tenslotte verklapt Iryna wat haar favoriete gerechten uit de Oekraïense keuken zijn. “Allereerst ben ik fan van Oekraïense borsjtsj met roggebrood, spek en ui. Daarnaast eet ik graag hartige varenyky met syr en dille. Als nagerecht lust ik graag een stukje van Lvivskyj syrnyk (Oekraïense kwarktaart) of syrnyky (gebakken kwark). Ik houd van deze gerechten vanwege hun heerlijke unieke Oekraïense smaak.” Deze en andere authentieke Oekraïense recepten zijn te vinden op het Instagram-account van Iryna: @oekraiense.keuken of op haar website oekraiensekeuken.nl (binnenkort live). Ze streeft ernaar om zo veel mogelijk authentieke recepten te presenteren die laagdrempelig zijn en daardoor heel leuk zijn om te proberen. Als laatste wilde ze iedereen meegeven: Kook duurzaam en koop lokaal!
